Οι ηθικές υποχρεώσεις μίας παλιάς ζωής

“εμάζεβγα αβγά και επουλούσα τα στη γειτονιά… που ‘δω και που ‘κει… ο σχωρεμένος ο πατέρας μας έφηκεν μας 8 παιδιά ορφανά και ήμουν ο μεγάλος γιος… ήμουν υπεύτυνος να παντρευτούν οι αερφές μου, κι έμεινα πιο πίσω”

Το αβάσταχτο βάρος της ηθικής υποχρέωσης να ζήσεις εσύ την πολυμελή, άλλοτε πατριαρχική, οικογένεια σου. Δεν μπορείς να παίξεις με τα παιδιά της ηλικίας σου, η μητέρα σου πρέπει να μείνει στο σπίτι να φροντίσει τα 7 αδέλφια σου, κι εσύ να βγαίνεις έξω, στις γειτονιές, τις πλατείες και τα σοκάκια, με ένα καλάθι αβγά, να τα πουλήσεις 1, 2, 3 δραχμές, για να βγει η μέρα.

Σε δεύτερη ανάγνωση αλλά εξίσου μεγάλης σημασίας: Η υποχρέωση του μεγάλου αδελφού της οικογένειας να “αποκαταστήσει” πρώτα την αδελφή ή τις αδελφές του και μετά να παντρευτεί ο ίδιος, υπήρξε μία πανίσχυρη ηθική δέσμευση που όφειλαν να τιμούν όλα τα αγόρια προ δεκαετιών. Σε όσες περιπτώσεις διαπράχθηκε “σπάσιμο” αυτού του άγραφου συμβολαίου, το αρσενικό παράμενε, ακόμα και αθόρυβα, δαχτυλοδειχτούμενο. “Έφηκε τις αερφές του και επαντρεύτη πρώτος“. Κανείς δεν ήθελε αυτή τη “ρετσινιά”, οι περισσότεροι την “απέφυγαν”, κάποιοι άλλοι όχι.

Από τους ηθικούς κανόνες των περασμένων δεκαετιών, οι αφηγήσεις των ηλικιωμένων δίνουν την ευκαιρία στους νεότερους να συγκρίνουν τις παρούσες ηθικές αρχές με εκείνες που επιβάλλονταν τότε. Σαφώς μεν έχουν αλλάξει τα πράγματα και η υποχρέωση των μεγάλων αδελφιών να περιμένουν τις αδελφές τους προτού αποκατασταθούν οι ίδιοι ξεθώριασε με το πέρασμα του χρόνου, δεν μπορούμε όμως παρά να αναρωτιόμαστε κατά πόσο και προς ποια κατεύθυνση έχει γίνει αυτή η αλλαγή.

Όσο επίπονες κι αν είναι κάποιες αναμνήσεις, δεν παύουν να είναι μέρος του παρελθόντος του δικού μας, των γονιών, των παππούδων μας, και μέσα από εκείνους μεγαλώσαμε και διαμορφώνουμε τις δικές μας αντιλήψεις και στάσεις ζωής.

Στο InCulture καταγράφονται όλων των ειδών οι αναμνήσεις, ευχάριστες και δυσάρεστες, διότι χωρίς αυτές δεν θα ήμασταν εμείς.

#InCulture #History #OralHistory #RhodesProjectSCE #ITE