Τι είναι ένα τεκμήριο;
Πώς προκύπτει μέσω της προφορικής μαρτυρίας; Πώς καταγράφουμε τις προφορικές μαρτυρίες; Πώς εντάσσονται στην προφορική ιστορία; Πώς προσεγγίζουμε τον πληροφορητή;
Μπορούμε να γράφουμε σχετικά σελίδες επί σελίδων… μεθοδολογίες, πρωτόκολλα διαδικασίες, θεωρίες… Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο περίπλοκη και η μαρτυρία μπορεί να βρίσκεται κυριολεκτικά έξω από το παράθυρό σου, η συνέντευξη να γίνει στα όρθια και το άνοιγμα της ψυχής να απαιτεί απλά μια ματιά. Δεν χρειάζεται στήσιμο, ούτε συγκεκριμένο σκηνικό, ούτε καθορισμένος χώρος. Η αξία της πληροφορίας που εμπεριέχεται στην ιστορία είναι ανεπηρέαστη από οποιουσδήποτε χωρικούς παράγοντες.
Κατά τον Barthes το ‘Studium’ και το ‘Punctum’, η γνωστική ερμηνεία και η συναισθηματική σύνδεση αντίστοιχα, συνιστούν τα δύο αναλυτικά εργαλεία μιας φωτογραφίας. Τα ίδια εργαλεία διαμορφώνουν το πλαίσιο ανάγνωσης ενός στοιχείου ως τεκμηρίου. Στο studium, πρωταρχικό ρόλο έχει η απεικόνιση, το γενικό συναίσθημα που βγάζει η φωτογραφία. Στην προκειμένη περίπτωση, μία γυναίκα συνομιλεί διαμέσου ενός παραθύρου με δύο νεαρά άτομα. Το προτεταμένο προς τη μεριά τους χέρι της, αποκαλύπτει το πόσο σημαντικό είναι για την ίδια να μεταδόσει το μήνυμα αυτών που λέει. Η προσήλωση των νεαρών ατόμων συμπληρώνει το “συναίσθημα” που δημιουργείται: 3 άνθρωποι διαφόρων ηλικιών συνομιλούν, αδιάφορο για ποιο πράγμα (μέχρι τώρα).
Το punctum όμως της φωτογραφίας είναι ακριβώς αυτή η διαφορά των γενεών από τη μία, που όμως συνδέονται, οξύμωρα, μέσα από ένα ανοιχτό παράθυρο. Το παράθυρο που τους διαχωρίζει, είναι κι αυτό που τους ενώνει. Η σύνδεση τους, η μετάδοση της ιστορίας και το σηκωμένο χέρι της ηλικιωμένης γυναίκας, που δείχνει πως θέλει να μεταδόσει πιο αποτελεσματικά το μήνυμα αυτών που λέει, είναι το επόμενο στοιχείο που κεντρίζει στη φωτογραφία αυτή. Τι είναι αυτό που έκανε αυτούς τους ανθρώπους να ενωθούν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, στο συγκεκριμένο χώρο; Πόσο ιδιαίτερες, αξιοσημείωτες και μοναδικές είναι οι πληροφορίες που περνάνε από τη μία γενιά στην άλλη;
Το έργο #InCulture κλείνει σήμερα τρεισίμιση χρόνια ζωής και ήδη προετοιμάζει το επόμενο βήμα.